Nuôi tôm 2 giai đoạn tại Kiên Giang: Hiệu quả và bước tiến ứng dụng công nghệ sinh học thích ứng biến đổi khí hậu

Nghề nuôi tôm thẻ chân trắng tại phường Tô Châu, An Giang (Kiên Lương, Kiên Giang cũ) đang ghi nhận những bước tiến rõ rệt nhờ mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn ứng dụng công nghệ sinh học, một phần nội dung nghiên cứu của dự án “Xây dựng mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng 2 giai đoạn ứng dụng công nghệ sinh học thích ứng với biến đổi khí hậu tại một số tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long” do Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II chủ trì, ThS. Nguyễn Đức Minh làm chủ nhiệm. Dự án triển khai tại tỉnh An Giang với quy mô nuôi 0,5 ha trong năm 2024, đánh dấu giai đoạn đầu của một chuỗi mô hình phát triển bền vững, hiệu quả.

Mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn tại phường Tô Châu được thiết kế dựa trên nguyên tắc kiểm soát dịch bệnh và nâng cao tỷ lệ sống cho tôm. Ở giai đoạn đầu, tôm được ương nuôi trong nhà kính hoặc nhà bạt có mái che từ 30-40 ngày với mật độ 1.100 con/m², giúp kiểm soát tốt môi trường, dinh dưỡng giúp tôm giống sinh trưởng nhanh, tôm khỏe mạnh vàtăng tỉ lệ sống giai đoạn ương sm . Giai đoạn thứ hai, tôm giống sau khi ương 30-40 ngày được chuyển sang các ao nuôi lớn với mật độ 100 con/m² nuôi trong vòng 90 ngày để đạt kích cỡ thương phẩm ≤ 70 con/kg. Mục tiêu của mô hình là đạt tỷ lệ sống từ 70% trở lên và năng suất đạt 20 tấn/ha/vụ. Quy trình sử dụng các loại thức ăn công nghiệp đạt chuẩn (đạm ≥ 32%) kết hợp men tiêu hóa, men sinh học xử lý môi trường nhằm giảm thiểu việc sử dụng hóa chất, khuyến khích phương thức nuôi an toàn, thân thiện với môi trường.

Hình: Mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng 2 giai đoạn ứng dụng công nghệ sinh học thích ứng với biến đổi khí hậu tại tại phường Tô Châu, An Giang (ấp Ngã Tư, xã Dương Hòa, Kiên Lương, Kiên Giang cũ).

Năm 2024, dự án đã tiến hành lựa chọn cẩn trọng các hộ nuôi phù hợp tại phường Tô Châu và phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương trong việc quản lý, chỉ đạo kỹ thuật và hỗ trợ vật tư. Các cán bộ kỹ thuật có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm được bố trí theo dõi, hỗ trợ hướng dẫn tận tình giúp các hộ dân áp dụng đúng quy trình kỹ thuật. Trong năm đầu tiên, hộ nuôi Hà Thị Thu Thúy tại phường Tô Châu, An Giang (ấp Ngã Tư, xã Dương Hòa, Kiên Lương, Kiên Giang cũ) đã tích cực tham gia mô hình trình diễn trên diện tích 0,5 ha với kết quả bước đầu tích cực, tôm giai đoạn đầu có tỷ lệ sống ổn định trên 80% sau 30 ngày nuôi, và sự tăng trưởng tôm đạt kỳ vọng, với kích thước đạt 1,5 gam/con. Sau đó tôm được chuyển sang giai đoạn 2 là nuôi thương phẩm trong ao lớn với mật độ 100 con/m² trong 90 ngày, với kích cỡ thương phẩm đạt được từ 67-70 con/kg, với tỷ lệ sống trung bình 70,5%.

Song song với triển khai thực tế, công tác đào tạo, tập huấn nhân rộng được tổ chức nghiêm túc với 3 lớp tập huấn kỹ thuật nuôi cho 60 học viên là nông dân và cộng tác viên khuyến nông địa phương. Nội dung tập trung vào kỹ thuật nuôi hai giai đoạn trên ao, xử lý nước, chăm sóc tôm, tính toán hiệu quả kinh tế và thích ứng biến đổi khí hậu. Ngoài ra, công tác thông tin tuyên truyền qua pano, hội thảo, video clip kỹ thuật đã góp phần nâng cao nhận thức và tạo hiệu ứng lan tỏa mô hình trong cộng đồng nuôi tôm.

Chủ nhiệm dự án, Thạc sĩ Nguyễn Đức Minh, nhấn mạnh: “Ứng dụng công nghệ sinh học trong mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn không chỉ nâng cao năng suất, hiệu quả mà còn giúp người nuôi thích nghi với những biến động khí hậu và giảm thiểu tác động môi trường. Dự án tại An Giang là bước khởi đầu mở rộng mô hình theo hướng bền vững.”

Dự án được hỗ trợ ngân sách nhà nước 50% giống tôm và vật tư, kết hợp với kinh phí đối ứng của người dân, đồng thời xây dựng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp địa phương. Việc này giúp giảm rủi ro thị trường và đảm bảo đầu ra cho sản phẩm tôm sạch, chất lượng.

Nhìn chung, mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn ứng dụng công nghệ sinh học tại Tô Châu đã khẳng định hiệu quả về kỹ thuật và kinh tế ngay trong năm đầu triển khai. Đây là một hướng đi quan trọng để phát triển nghề nuôi tôm bền vững, nâng cao thu nhập người dân, đồng thời góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp của tỉnh An Giang nói riêng và vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung. Tiếp theo, dự án sẽ mở rộng quy mô, tăng cường đào tạo và hoàn thiện chuỗi giá trị, hướng tới ngành nuôi tôm thích ứng biến đổi khí hậu và phát triển bền vững cho tương lai.

Bài và ảnh: ThS. Nguyễn Thành Trung. Trung tâm Công nghệ Sinh học Thủy sản, Viện NC NTTS II.